Lęk – Czym Jest?

Jest to emocjonalny stan, który charakteryzuje się uczuciem niepokoju, strachu, napięcia oraz niepokoju co do teraźniejszości i przyszłości. Lęk może mieć różne nasilenie, od łagodnego niepokoju po zaburzenie lękowe. Warto zrozumieć, że lęk jest naturalnym aspektem życia, ale gdy staje się przewlekły i znacznie wpływa na codzienne funkcjonowanie, jest to stan, który wymaga uwagi specjalisty i ewentualnego leczenia.

Objawy lęku mogą obejmować: niepokój psychiczny i fizyczny, trudności z koncentracją, napięcie mięśniowe, rozdrażnienie, wrażliwość na dźwięki, ból mięśni, przemęczenie, zimne dłonie, biegunka, problemy z oddychaniem,problemy ze snem, nadmierne pocenie się, zaburzenia trawienia, tachykardię (szybkie bicie serca), drżenie, a także unikanie sytuacji, które wywołują lęk.

Czy jest zatem coś co możemy zrobić, by w naturalny sposób poradzić sobie z odczuwanym lękiem, niepokojem i towarzyszącym im symptomom? Jedną z odpowiedzi na to pytanie są olejki eteryczne i aromaterapia, które mogą nie tylko łagodzić objawy niepokoju, ale stanowią także wspaniałe wsparcie i narzędzie dla osób korzystających z pomocy terapeutów i lekarzy.

Lęk i Niepokój – Olejki Eteryczne

Wiele olejków eterycznych jest obecnie używanych do łagodzenia stanów lękowych, stresu i depresji. Podzielę się z Wami wiedzą o tych olejkach, które według mnie po latach ich stosowania uważam za mogące przynieść największe ukojenie w sytuacji odczuwania niepokoju psychicznego i emocjonalnego, a także, gdy stosowane w codziennej pielęgnacji ciała i umysłu, mogą mu niejednokrotnie zapobiec.

Olejek ze Słodkiej pomarańczy

Kobiety, które miały kontakt ze słodką pomarańczą (C. sinensis), wykazywały niższy poziom lęku i bardziej pozytywny nastrój w gabinecie stomatologicznym. Obecne badania nad olejkiem eterycznym z pomarańczy wskazują na działanie przeciwlękowe aromatu słodkiej pomarańczy, co daje poparcie dla jego stosowania jako naturalnego  środka przeciwlękowego .

Olejek z Bergamotki

Olejek bergamotowy (olejek eteryczny ze skórek owoców cytrusowych aurantium subsp. bergamia jest stosowany w aromaterapii m.in. celu złagodzenia niepokoju i uspokojenia lęków.

Charakteryzuje się dużą zawartością limonenu, linalolu i octanu linalilu. Kilka badań klinicznych dotyczących aromaterapii za pomocą olejku z Bergamotki w połączeniu z innymi olejkami eterycznymi wykazało obiecujące wyniki: redukcję lęku i stresu, działanie przeciwdepresyjne, łagodzenie bólu oraz obniżenie ciśnienia krwi i tętna. Dalsze badania na ludziach z samą inhalacją olejkiem wykazały również znaczący wpływ na redukcję lęku (Watanabe i in., 2015), redukcję depresji (Watanabe i in., 2015) ciśnienie krwi (Chang i Shen, 2011; Ni i in., 2013) i zmniejszenie tętna (Chang i Shen, 2011; Ni i in., 2013). Wdychanie olejku eterycznego z Bergamotki może przynosić potencjalne korzyści terapeutyczne, w tym poprawę ogólnego stanu zdrowia psychicznego i lęku.

Olejek Lawendowy

Olejek lawendowy (kwiatowy olejek eteryczny Lavandula angustifolia) jest prawdopodobnie kwintesencją naturalnego wsparcia na stany lękowe, zmienne stany nastroju i emocjonalną niestabilność. Badania pokazują zdolność olejku z lawendy do zmniejszenia nadmiernego pobudzenia, zdolność poprawy nastroju, zmniejszenia lęku, stresu i depresji. Olejek z lawendy może zmniejszyć poziom kortyzolu w surowicy, co pomaga

• Badanie z 2012 roku:
  • Tytuł: “Lavender and the Nervous System.”
  • Wnioski: Badanie to podkreśla, że olejek z lawendy ma potencjał do łagodzenia stresu, lęku i napięcia nerwowego. Stwierdza, że aromaterapia lawendą może wpływać na układ nerwowy poprzez redukcję aktywności układu współczulnego.
• Badanie z 2018 roku:
  • Tytuł: “Effect of Lavender Oil Inhalation on Vital Signs and Anxiety: A Randomized Clinical Trial.“
  • Wnioski: Badanie kliniczne przeprowadzone na pacjentach przed zabiegiem chirurgicznym sugeruje, że inhalacja olejku z lawendy może pomóc w łagodzeniu objawów lęku i regulować parametry życiowe.
• Badanie z 2020 roku:
  • Tytuł: “Effect of Lavender Aromatherapy on Anxiety and Pain Management in Patients Undergoing Coronary Angiography: A Randomized Controlled Trial.“
  • Wnioski: To badanie kliniczne sugeruje, że aromaterapia z użyciem olejku z lawendy może być skutecznym uzupełnieniem terapii w łagodzeniu lęku i bólu u pacjentów poddawanych koronarografii.

Olejek z Melisy

Liście melisy w postaci herbaty i olejek eteryczny stosowane są jako remedium przeciwlękowe, poprawiające nastrój
i uspokajające. Oto niektóre z badań:

1. Badanie z 2003 roku:
   • W jednym z wcześniejszych badań, opublikowanym w czasopiśmie “Neuropsychopharmacology” w 2003 roku, przeprowadzono badanie na myszach, sugerujące, że ekstrakt z melisy może wywierać działanie przeciwlękowe poprzez wpływ na receptory GABA-A, które są związane z regulacją lęku.
2. Badanie z 2014 roku:
   • Inne badanie, opublikowane w czasopiśmie “Phytomedicine” w 2014 roku, sugeruje, że melisa może wpływać na poziom kortyzolu (hormonu stresu) u zdrowych wolontariuszy, co sugeruje potencjalne działanie przeciwlękowe.
3. Badanie z 2019 roku:
   • W badaniu z 2019 roku, opublikowanym w “Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine”, badano wpływ aromaterapii olejkiem z melisy na lęk u pacjentów poddawanych badaniu rezonansu magnetycznego. Wyniki sugerują, że aromaterapia mogła łagodzić lęk związany z procedurą medyczną.

Olejek z Majeranku

Olejek majerankowy (Origanum majorana L.) może posiada uspokajające właściwości.

• Badanie z 2018 roku:
  • W badaniu opublikowanym w “Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine” w 2018 roku, zbadano wpływ aromaterapii olejkiem z majeranku na poziomy stresu u pacjentów poddanych operacji serca. Wyniki sugerują, że aromaterapia mogła pomóc w zmniejszeniu poziomu stresu u tych pacjentów.

Olejek Ylang Ylang

Olejek z Drzewa sandałowego

Olejek eteryczny z Santalum album jest uważany za korzystny na depresje, stany lękowe i problemy związane ze stresem. Zawiera ponad 90% santaloli, jednego z głównych składników olejku, który w badaniach wykazuje działanie relaksujące/uspokajające. W badaniu pilotażowym, aromaterapia z olejkiem z drzewa sandałowego miała pozytywny wpływ na zmniejszenie lęku. Wchłanianie przezskórne olejku z drzewa sandałowego wykazuje działanie „harmonizujące”.

Olejek z Cytryny

Działanie olejku eterycznego z cytryny opiera się na kilku mechanizmach działania:

1. Zapachowo-terapeutyczne działanie: Aromaterapia olejkiem z cytryny może wpływać na stany emocjonalne poprzez stymulację receptorów zapachowych. Wdychanie świeżego, cytrusowego zapachu może działać orzeźwiająco i poprawiać nastrój, co może być korzystne w łagodzeniu objawów lekkiego stresu i niepokoju.
2. Stymulacja układu nerwowego: Zapach cytryny może stymulować układ nerwowy, co może wpływać na poziom energii i pobudzenie psychiczne. Dla niektórych osób może to oznaczać uczucie zwiększonego komfortu i redukcję napięcia.
3. Wpływ na serotoninę: Niektóre badania sugerują, że zapach cytryny może wpływać na produkcję neurotransmitera serotoniny, który jest zaangażowany w regulację nastroju. Wyższe poziomy serotoniny mogą być związane z uczuciem szczęścia i spokoju.
4. Efekt orzeźwienia: Cytrusowe olejki eteryczne, w tym olejek z cytryny, mają reputację orzeźwiających i pobudzających. Ta fizyczna reakcja na pobudzający zapach może pomóc w rozproszeniu negatywnych myśli i zwiększeniu uczucia energii.

Olejek z Rumianku rzymskiego

Aromaterapia wziewna z użyciem olejków eterycznych z lawendy i rumianku pomogła zmniejszyć poziom depresji, lęku i stresu u osób starszych mieszkających mieszkających samotnie.

Olejek z Wetywerii

Oto kilka możliwych korzyści i mechanizmów działania tego olejku:

1. Działanie relaksacyjne: Olejek z wetywerii jest często uważany za olejek o działaniu relaksacyjnym. Jego ziemisty i bogaty zapach może pomóc w wywołaniu uczucia spokoju i ukojenia, co może być korzystne w sytuacjach związanych z lękiem.
2. Stymulacja układu limbicznego: Zapachy mają zdolność wpływania na obszary mózgu związane z emocjami, zwłaszcza układ limbiczny. Inhalacja olejku z wetywerii może oddziaływać na te obszary, w tym na amygdalę, co może wpływać na regulację emocji, w tym lęku.
3. Redukcja napięcia: Ziemisty aromat wetywerii może pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni i złagodzeniu fizycznego napięcia, które często towarzyszy stanom lękowym.
4. Poprawa jakości snu: Niektórzy uważają, że olejek z wetywerii może pomóc w poprawie jakości snu. Sen odgrywa istotną rolę w regulacji ogólnego stanu psychicznego, a brak snu może przyczynić się do zwiększenia poziomu lęku.
5. Zmniejszenie uczucia nadmiernej pobudzenia: Dla niektórych osób olejek z wetywerii może działać uspokajająco, zmniejszając uczucie nadmiernej pobudzenia czy nadmiernego pobudzenia nerwowego.

Olejek z Kadzidłowca

1. Badanie z 2012 roku:
   • W badaniu opublikowanym w “Journal of Alternative and Complementary Medicine” z 2012 roku stwierdzono, że olejek kadzidłowy miał pozytywny wpływ na poziom lęku i napięcia u pacjentów poddawanych hemodializie.
2. Badanie z 2008 roku:
   • Praca naukowa z 2008 roku, opublikowana w “Natural Product Communications”, sugeruje, że kadzidło może mieć właściwości przeciwlękowe.
3. Badanie z 2013 roku:
   • Inne badanie, opublikowane w “Phytotherapy Research” w 2013 roku, sugeruje, że olejek z kadzidłowca może wpływać na poziomy kortyzolu (hormonu stresu) u osób poddanych stresowi emocjonalnemu.

Olejek z Róży demasceńskiej

Olejek różany ma działanie kojące na emocje i przynoszą dobre samopoczucie. Badanie z zastosowaniem olejku różanego na skórę wykazało, że olejek powoduje zmniejszenie częstości oddechów, ciśnienie krwi i nasycenie krwi tlenem, zgodny z działaniem relaksującym. Aromaterapia wziewna z olejkiem eterycznym z róży damasceńskiej zmniejsza subiektywne natężenie bólu i stanu lękowego u poparzonych pacjentów.

Lęk – Metody Korzystania z Olejków Eterycznych

Poniżej znajdziesz kilka sposobów, w jakie można używać olejków eterycznych, gdy odczuwasz lęk:

1. Dyfuzor i Kominek zapachowy
   
   • Dodaj kilka kropel ulubionego olejku eterycznego do dyfuzora i pozwalaj na rozprzestrzenianie się zapachu w pomieszczeniu.
2. Masaż:
   • Rozcieńcz kilka kropel olejku eterycznego w oleju nośnikowym (np. olej migdałowy) i użyj go podczas relaksującego masażu. Masaż może pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni i redukcji stresu.
3. Kąpiel:
   • Dodaj kilka kropel ulubionego rozcieńczonego olejku eterycznego do ciepłej kąpieli. To może być relaksujący sposób na złagodzenie napięcia i stresu.
4. Inhalacje:
   • Dodaj kilka kropel olejku eterycznego do miski gorącej wody, nachyl się nad nią i przykryj głowę ręcznikiem. Wdychaj opary olejku eterycznego przez kilka minut.
5. Nasączone poduszki czy chustki:
   • Kropelka olejku eterycznego na chusteczce lub poduszce może dostarczyć relaksujący aromat podczas snu.
6. Aplikacja miejscowa:
   • Rozcieńcz kilka kropel olejku eterycznego w oleju nośnikowym i delikatnie nałóż na nadgarstki, skronie, czy kark. Pamiętaj o przestrzeganiu zaleceń dotyczących rozcieńczania, zwłaszcza przy bezpośrednim kontakcie z skórą.

Referencje

Abascal K, Yarnell E. (2004) Nervine herbs for treating anxiety. Alternative & Complementary Therapies, 10, 309-315.

Ballard CG, O’Brien JT, Reichelt K, Perry EK. (2002) Aromatherapy as a safe and effective treatment for the management of agitation in severe dementia: the results of a double-blind, placebo-controlled trial with Melissa. Journal of Clinical Psychiatry, 63, 553-558.

Kyle G. (2006) Evaluating the effectiveness of aromatherapy in reducing levels of anxiety in palliative care patients: Results of a pilot study. Complementary Therapies in Clinical Practice, 12, 148-155.

Morris N, Birtwistle S, Toms M. (1995) Anxiety reduction by aromatherapy: Anxiolytic effects of inhalation of geranium and rosemary. International Journal of Aromatherapy, 7, 33-39.

Lawless J. (1994) Aromatherapy and the Mind. Thorsons Publishers, London.

Lehrner J, Eckersberger C, Walla P, Pötsch G, Deecke L. (2000) Ambient odor of orange in a dental office reduces anxiety and improves mood in female patients. Physiology & Behavior, 71, 83-86.

Lehrner J, Eckersberger C, Walla P, Pötsch G, Deecke L. (2000) Ambient odor of orange in a dental office reduces anxiety and improves mood in female patients. Physiology & Behavior, 71, 83-86.

Lemon K. (2004) An assessment of treating depression and anxiety with aromatherapy. International Journal of Aromatherapy,14, 63-69. (b) Perry N, Perry E. (2006) Aromatherapy in the management of psychiatric disorders. CNS Drugs, 20, 257-280.

Lin PW, Chan WC, Ng BF, Lam LC. (2007) Efficacy of aromatherapy (Lavandula angustifolia) as an intervention for agitated behaviours in Chinese older persons with dementia: a cross-over randomized trial. International Journal of Geriatric Psychiatry, 22, 405-410

Hongratanaworakit T, Buchbauer G. (2004) Evaluation of the harmonizing effect of ylang-ylang oil on humans after inhalation.Planta Medica, 70, 632-636.

Hongratanaworakit T, Buchbauer G. (2006) Relaxing effect of ylang ylang oil on humans after transdermal absorption. Phytotherapy Research, 20, 758-763.

Lehrner J, Marwinski G, Lehr S, Johren P, Deecke L. (2005) Ambient odors of orange and lavender reduce anxiety and improvemood in a dental office. Physiology & Behavior, 86, 92-95.

Cavanagh HMA, Wilkinson JM. (2002) Biological activities of lavender essential oil. Phytotherapy Research, 16, 301-308.

Shiina Y, Funabashi N, Lee K, Toyoda T, Sekine T, Honjo S, Hasegawa R, Kawata T, Wakatsuki Y, Hayashi S, Murakami S, Koike K, Daimon M, Komuro I. (2008) Relaxation effects of lavender aromatherapy improve coronary flow velocity reserve in healthy men evaluated by transthoracic Doppler echocardiography. International Journal of Cardiology, 129, 193-197.